การวัดความสูงของต้นไม้ ด้วย Clinometer

เคยไหมกับการถามกันว่า ต้นไม้ต้นนี้ สูงเท่าไหร่ เราเถียงกันไปเถียงกันมา บ้างก็วัดจากควาสูงของเสาร์ไฟฟ้า บ้างก็วัดจาก ความสูงของชั้นตึก เถียงกันไปมาไม่รู้จบ

การวัดความสูงของต้นไม้ นั้นมีมากมายหลายวิธีมาก  แต่อุปกรณ์บางชนิดที่ใช้วัดความสูงนั้นมีราคาค่อนข้างสูง  ทีมจึงค้นหาวิธีวัดความสูงที่มีความแม่นยำ ต้นทุนน้อย จึงได้เจอกับอุปกรณ์วัดความสูงที่มีชื่อว่า Clinometer เป็นสื่อการสอน จากโครงการวิทยาศาสตร์และสิ่งแวดล้อมที่ สสวท. ทำร่วมกับประเทศอื่นๆ โดยใช้หลักการเรื่องตรีโกนมิติเข้ามาคำนวณ

อุปกรณ์ที่ไม่ยุ่งยาก หาได้ทั่วไป ราคาต่อตัว ประมาณ 20 บาท ทำให้เยาวชน และผู้คนเข้าถึงได้ง่าย

ขนาดเล็ก พกพาได้ง่าย

วัสดุ/อุปกรณ์

  1. แผ่นวัดค่ามุม 0-90 องศา ขนาด A41 แผ่น
  2. ตารางค่า Tangents ขนาด A4 1 แผ่น
  3. กระดาษแข็ง ขนาด A4 1 แผ่น
  4. ถุงพลาสติก ขนาด ใกล้เคียง A4 1 ถุง
  5. หลอดดูดพลาสติกทึบแสง (ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางไม่เกิน 8mm) 1 หลอด
  6. ด้ายสีเข้ม 1 เส้น
  7. เทปกาวใส
  8. แหวนรองน๊อตขนาดเล็ก 1 วง
  9. กรรไกร
  10. เข็มเจาะรู

วิธีทำ

  1. นำแผนวัดค่ามุม 0-90 องศา และแผ่นตารางTangents ประกบกับกระดาษแข็งให้ตัวอักษรอยู่แนวเดียวกัน สอดแผ่นตารางที่ประกบกับกระดาษแข็งใส่ถุงพลาสติกที่เตรียมไว้ ล็อคถุงกันแผ่นขยับ
  2. เจาะรูตรงตำแหน่ง “ใส่ปมเชือกตรงนี้” ของตาราง ผูกด้ายกับแหวนรองน๊อต แล้วนำไปสอดในรูที่เจาะใว้ ปรับความยาวห้ามให้เกินตารางแล้วรัดปมกันเชือกหลุด
  3. ติดหลอดดูด ตรงเส้น “ วางหลอดกาแฟตรงนี้ ”  โดยวางให้ตรง และไม่ลึกไปจนถึงปมเชือกติดเทปกาวให้แน่น ตัดปลายหลอดอีกด้านที่เลยตารางออกมาพร้อมใช้งาน

 

วิธีใช้งาน เครื่องวัดความสูงอย่างง่าย (Clinometer)

  1. ผู้ที่ถือ Clinometer เดินถอยห่างออกมาจากต้นไม้ที่ต้องการวัด ให้สามารถมองเห็นยอดต้นไม้ต้นนั้นๆ โดยไม่เงยหน้ามากไปจนปวดคอ
  2. วัดระยะห่างจากจุดที่ยืนไปจนถึงต้นไม้ต้นนั้นๆ หน่วยเป็น เมตร
  3. ถือClinometer ที่ระดับสายตาด้วยมือข้างใดข้างหนึ่ง มองผ่านหลอดกาแฟจนเห็นยอดของต้นไม้ ปล่อยให้ลูกตุ้ม เหวี่ยงอิสระจนหยุด จากนั้นใช้มืออีกข้างจับลูกตุ้มให้แนบกับตารางพร้อมอ่านค่ามุม
  4. สมมติว่าลูกตุ้มหยุดเหวี่ยงที่24องศา นำ24องศาไปหาค่ามุม Tangent จากตารางอีกด้าน จะได้เท่ากับ 0.45
  5. นำค่าTangent จากตารางมา คูณ กับระยะห่างจุดที่ยืนดูกับต้นไม้ สมมติว่า เรายืนห่างจากต้นไม้ 60 เมตร มุมที่ส่องดูลูกตุ้มหยุดหมุนที่ 24องศา ค่าTangent คือ 0.45 ความสูงของต้นไม้ 0.45*60 = 27.00 เมตร แต่ 27.00 เมตรไม่ใช่ความสูงของต้นไม้จริง เพราะต้อง บวก ระดับความสูงสายตาที่เรามองด้วย สมมติความสูงระดับสายตาขอผู้วัดคือ 1.5 เมตร ความสูงของต้นไม้ต้นนี้จะเท่ากับ 27.00+1.5=28.50 เมตร

หมายเหตุ : วิธีการดังกล่าว จะมีความคลาดเคลื่อน หากตาไม่แนบใกล้กับหลอดดูด ที่มองลอดช่อง

เรื่องโดย : ธนาวัน เพลินทรัพย์ เจ้าหน้าที่เทคนิค ทีมหมอต้นไม้